Sürdürülebilir kelimesi yıllardır ortada, buradan çıkan bir de geri dönüşüm terimi oldu. Zaten onun da tam ne olduğunu anlamadan bir de ileri dönüşüm yani up-cycling diye bir şey girdi hayatımıza. Nedir bu terimler, bizim ne işimize yararlar ne anlatırlar? Niye dert edelim ki? Yine bir satış stratejisi mi bu dev markaların öne çıkmak ve daha fazla ürün satmak için çabaladığı.

Geri dönüşüm terim olarak, kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli geri dönüşüm yöntemleri ile ham madde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılmasıdır. Tüketilen maddelerin yeniden geri dönüşüm halkası içine katılabilmesi ile öncelikle ham madde ihtiyacı azalır. Çok basit anlatırsak, kullanılmayan örgü kazakların sökülüp o ipliklerden yeniden başka bir kazak örülmesine benziyor.

İleri dönüşüm olarak çevirebileceğimiz up-cycling ise yaratıcı yeniden kullanım olarak da bilinen geri dönüşüm, yan ürünleri, atık malzemeleri, işe yaramaz veya istenmeyen ürünleri sanatsal değer veya çevresel değer gibi daha kaliteli olduğu düşünülen yeni malzemelere veya ürünlere dönüştürme işlemidir. Bunu da basitleştirirsek, kullanılmayan kıyafet, kumaş veya malzemeleri değerlendirerek farklı ve yeni bir ürün ortaya çıkartmaktır.

Nedir bunun bize faydası derseniz; Up cycling yani ileri dönüşüm tekstil atığını, kirliliği ve sera gazı emisyonunu azaltır. Bu uygulama ile gezegenin kaynaklarını hızla tüketen giysi üretim talebini düşürmeye yardımcı olmakla birlikte geri dönüştürülemeyen eski giysilere bir şans daha vermemizi sağlar.

Miniwiz adlı sitede Temmuz 2020 de yayınlanan makaleye, göre 2018 yılında tekstil dünyası dünya toplam atığının %4 ünden sorumludur. Bu da 92 milyon ton çöp haline gelmiş kaynak demektir. Geçmişe bakarsak, 2017 de Burberry 36,50 milyon $ lık satılmamış stok ürünü yaktı, Nike satılmayan ayakkabıları parçalarken yakalandı, hızlı moda devi H&M her yıl satılmayan 12 ton malı yakmakla suçlanıyor.

Tüm bunlardan sonra moda devleri daha iyisini yapmak için söz verdi ve kollarını daha sürdürülebilir üretim için sıvadığını göstermeye çalışıyor. Biz daha fazla satın alalım daha fazla tüketelim diye kirlenmesine göz yumulan dünyada daha saygılı ve özenli bir duruş sergilemek istiyorlar. İşin içinde biri olarak kendini evrensel katkıya adamış birkaç firma ve kuruluşlar dışında kazancından veya marka değerinden ödün vermek isteyen çok fazla yok gibi görünüyor, en azından şimdilik. Maalesef, geri dönüşümü veya ileri dönüşümü bir reklam olarak kullanma çabasıyla arkada yine eski sistem çalışmaya devam ediyor.

Burada artık tüketicilerin daha bilinçli olmasına ve polislik yapmasına ihtiyaç var. Bu gezegen hepimize ait ve bu en kıymetli evimizin bu hale gelmesinden sorumlu olan bir endüstriye karşı bilinçli olmamak ve sorumluluk almamak hepimize iklim krizi olarak geri dönüyor.

Tabi ki bu değişim bugünden yarına olmayacak ama her adımda daha sürdürülebilir bir yaşama doğru ilerlemiş olacağız. Hem üreten hem de tüketen olarak bizlerin zamana ihtiyacı var, evet, ama bilinçli yaşamaya başlamak için artık bekleme lüksümüz kalmadı.